Score: 7.5 / 10
Over enkele uren gaat het Sundance Film Festival van start in Utah. Van over de hele wereld zakken liefhebbers van de Amerikaanse independent cinema af naar Salt Lake City en omgeving. Een duur grapje, maar voor velen een once in a lifetime ervaring. De grote, maar inhoudsloze celebs worden er actief geweerd en Robert Redford is er niet vies van om 'zijn' festival van wat politieke statements te voorzien. Een dag na de aanvang van Sundance vangt haar anarchistische tegenpool, Slamdance, aan. Dit festival verzet zich openlijk tegen de dominantie van Sundance op het alternatieve filmcircuit. Dat beide festivals eigenlijk complementair zijn, want Slamdance hoeft zeker niet onder te doen voor Sundance - het bracht onder meer Christopher Nolan, Marc Forster en Jared Hess voort -, neemt niet weg dat het gaat om festivals die lichtelijk andere strategieën en organisatiemethodes gebruiken. Slamdance is duidelijk anarchistischer geïnspireerd, terwijl Sundance een meer verticale organisatiestructuur gebruikt. Niettemin staan ze wel allebei aan dezelfde kant van het machtsspectrum: gekant tegen Hollywood en het studiosysteem. Wie op Sundance vertoeft, zou het daarom zeker niet mogen laten om ook even wat Slamdance films en workshops bij te wonen!
De voorbije jaren maakten Amerikaanse indies zoals Primer, The Squid and the Whale, Brick, Frozen River, Precious, Winter's Bone, Another Earth en Beasts of the Southern Wild hun première op Sundance. Op de twintigste editie in 2013 was de grote winnaar Fruitvale Station van Ryan Coogler. Een film die de laatste dag uit het leven van Oscar Grant III belicht, een 22-jarige jongeman uit de Bay Area. Een uit de hand gelopen ruzie op een tram, waarop de spoorwegpolitie op disproportionele wijze reageert (as usual), mondt uit in een ongelukkige schietpartij waarbij Oscar om het leven komt. Dit resulteerde in hevige rellen wat, eveneens as usual, niets opleverde, want de dienstdoende politieman liep weer op vrije voeten op 13 juni 2011. Dergelijke machteloosheid resulteert meestal in verlamming en cynisme, maar in dit geval leidde het tot creativiteit. Coogler maakte er een film over die niet alleen een zekere catharsis teweegbracht, het confronteerde kijkers over de hele wereld ook met de gebeurtenissen. Een prototypische Sundance film met andere woorden: representing the voice of the people.
Los van de nobele intenties van de regisseur, moet gezegd dat de film over het algemeen toch wat braaf is. Uiteraard vergemakkelijkt dit het distributieproces, maar de krop in de keel waarvan vele mensen spraken, is daardoor snel weer doorgeslikt. Dat neemt niet weg dat het aangrijpende portret van Oscars laatste dag door en door menselijk is. Het toont een Oscar die niet vrij is van onschuld, ook al ben je snel geneigd bepaalde misstappen te begrijpen omwille van de sociale context waarin hij leeft. Acteur Michael B. Jordan weet een authentieke vertolking neer te zetten en ook Octavia Spencer, die Oscars moeder speelt, weet te beklijven en ontroeren. Aan de acteurs zal het gebrek aan een welgeplaatste uppercut niet gelegen hebben.
Misschien ligt het aan het gezapige tempo waarin de film voortschrijdt. Op sommige momenten heeft de vertelstijl iets soapachtigs en hoewel dat niet negatief hoeft te zijn, haalt het wel enige kracht uit de film. Het is tenslotte maar één dag die we te zien krijgen en dat laat net iets te weinig ruimte voor een sterk inlevingsvermogen. Of misschien ligt het gewoon aan het feit dat dit weer een biopic betreft - een mens wordt er op de duur wat minder sensitief voor. Wie daarentegen gevoelig is voor onrechtvaardig politiegeweld (= pleonasme) zal zonder veel twijfel bedroefd en kwaad naar de aftiteling zitten staren, maar wie ruimte geeft aan gerechtvaardigd politiegeweld zal al snel op meer rationele wijze omgaan met de prent. In gevallen als dit is rationaliteit echter eerder een min dan een plus. Je hebt een intuïtieve walging of je hebt ze niet. Vergoelijken door middel van een rationele houding is in de realiteit een valabele positie, maar als effect van een film laat het iets wrang na. Ik behoor zeker tot de groep verontwaardigden en vind het daarom zonde dat de film de deur openlaat voor een meer rationele visie.
Fruitvale Station wist niettemin reactie uit te lokken. Het doel werd daarmee bereikt. Of het echt een memorabele film is, is weer wat anders. Een beetje zoals Precious in 2009: belangrijk thema, relatief conventionele cinema. Het is moeilijk om fictiefilms te vinden die komaf maken met gerechtvaardigde illusies zoals politiegeweld en daarom verdient Fruitvale Station alle lof. Alleen blijft de activistische copwatcher een beetje op zijn honger zitten.
Al bij al sterke cinema die net iets meer indruk had mogen nalaten. Desondanks beveel ik hem sterk aan omdat dergelijke thematiek niet vergeten mag worden. Een film met een ziel, zo heb ik ze graag!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten