vrijdag 24 januari 2014

Enough Said (2013)

Score:  8.0 / 10

Elk jaar zijn er altijd wel enkele romantische films die me echt weten te charmeren. Enkele maar, want het is een genre dat ik doorgaans nogal goedkoop en weinig interessant vind. Romantiek is voor mij nog steeds meer The Piano dan Pretty Woman - ik zoek meer naar het romantische tragedie dan naar de romantische komedie. Zeemzoet moet voor mij melancholisch zijn, happy end moet voor mij fatalisme en treurnis zijn. Geen puriteinse Jane Austen of James Ivory, maar liefst wel met een sfeer die herinnert aan een lijdende Werther.

Soms is er echter een uitzondering. Dan weet de komische en feel good atmosfeer me te behagen. Dan is de charme de belangrijkste component. De beste voorbeelden daarvan zijn de briljante Before-trilogie van Richard Linklater of Woody Allen films als Vicky Cristina Barcelona, Midnight in Paris en To Rome with Love. De voorbije jaren waren ook Weekend, Hysteria, Ruby Sparks, (500) Days of Summer, Restless, Easy A en Beginners uitstekende bijdragen aan deze eerder "luchtige" romantische films. Zelfs typische Hollywoodprenten als Just Go with It en We Bought a Zoo konden me charmeren. Enough Said, de meest recente film van Nicole Holofcener, is een mooie toevoeging aan deze relatief korte lijst met sterke, doch "luchtige" romantische cinema.

Met Please Give wist Holofcener mij reeds te intrigeren door haar onderwerpkeuze en manier van aanpak: oprecht, menselijk en - vooral - vrij van stereotype genderlogica. Hoewel de film geen blijvende indruk naliet, had ik het intuïtieve vermoeden dat er meer zat in haar methode. Dat weet ze met Enough Said te bevestigen.

Net als in Please Give zien we ook hier Catherine Keener, zij het ditmaal niet in één van de hoofdrollen. Deze zijn weggelegd voor Julia Louis-Dreyfus en de recentelijk overleden James Gandolfini. In zekere zin kunnen we Enough Said beschouwen als de eerste van twee apologieën van Gandolfini (de tweede wordt Michaël R. Roskams The Drop, voorheen bekend als Animal Rescue). Niet dat hij het nodig had, maar velen zullen hem exclusief plaatsen in de rol van Tony Soprano. Dat terwijl de man ook andere kwaliteiten had. In Enough Said verkent hij hetzelfde pad als in Welcome to the Rileys: minder maffiaman, meer familieman. Hij laat een beklijvende indruk na als de obese Albert en toont hiermee een staaltje knap acteerwerk dat niemand snel zal associëren met hem. Tegelijk laat hij ook een wat wrange indruk na omdat zijn gewicht regelmatig het onderwerp is van de dialogen in de film. Dat (over)gewicht zal niet geholpen hebben in het voorkomen van een hartaanval op 51-jarige leeftijd. We moeten daarover niet verder speculeren, maar na het zien van Enough Said word je bijna vanzelf die richting ingestuurd. Die achtergrond geeft dan ook iets tragisch mee aan de film. Iets wat niet het geval zou geweest zijn, moest Gandolfini nog geleefd hebben of gestorven zou zijn in pakweg een auto-ongeluk.

Het verhaal is niet meteen het meest onverwachte aspect van de film. Iemand die wat vertrouwd is met het genre, weet meteen waar we naartoe gaan bij de ontknoping (iets wat overigens in de trailer al "gespoild" wordt). Die plotlijn is dan ook niet het interessante gedeelte. Dat zijn de uitstekende vertolkingen van Gandolfini en Louis-Dreyfus, aangevuld met Toni Collette en (zoals gezegd) Catherine Keener en in nog kleinere rolletjes Ben Falcone, Toby Huss en Kathleen Rose Perkins. Deze cast weet een sfeer te creëren die een lach op je gezicht tovert en je nooit in dwingende stereotypen doet denken. Alle indrukken blijven open voor interpretatie en de heldere dialogen zijn bijna een voorbeeld van hoe de wereld er een stuk aangenamer zou uitzien, in die zin dat ze verbazend oprecht zijn en zelden teren op onrealistische genreclichés. De keren dat ik bepaalde typetjes of dialogen gewoon niet geloof in romantische komedies, zijn ontelbaar. Ik doel hier vooral op het soort dialogen waarbij je van meet af aan wéét dat de zaken in het honderd gaan lopen, of typetjes die zodanig generisch zijn dat je je al meteen zit te ergeren aan het vreselijk onrealistische script (hoeveel mensen zouden er zijn die in de realiteit spreken en handelen zoals in romcoms?).

Niets van dat alles in Enough Said dus. De dialogen verbazen in hun openhartigheid en aantrekkingskracht. De blikken van de charismatische acteurs zijn een welkome afwisseling in een wereld waarin authenticiteit meer een handelsmerk geworden is dan een inherent lovenswaardige eigenschap. Uiteraard weet Holofcener haar product te verkopen, maar ze doet het met een bezieling die appelleert aan een publiek dat de goedkope trucjes niet meer wil slikken of gewoon beu is.

Over de inhoud van de film wil ik niet te veel kwijt (bekijk de trailer daarvoor). Ik stel voor om je gewoon te laten verrassen door deze frisse wind in het genre, enough said.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten