maandag 28 januari 2013

La Cinquième Saison (2012)

Score:  10.0 / 10

Peter Brosens en Jessica Woodworth zijn zonder enige twijfel mijn favoriete regisseurskoppel waarvan de ene Belg is (Brosens) en de andere Amerikaanse (Woodworth). Dat zegt niets natuurlijk, want voor zover ik weet, hebben ze weinig concurrentie in deze categorie. Toch is het multinationale karakter van hun relatie het benadrukken waard, want als er één ding is dat hun stijl typeert, is het wel een appreciatie voor het multiculturele. 'Multicultureel' is uiteraard een aangebrand woord tegenwoordig. Je hoeft nog maar een film, boek of muziekgroep te labelen als 'multicultureel' en de halve rechterflank staat al klaar om er het stempel 'afgekeurd' op te zetten. Ik kan alleen maar hopen dat de strategische keuze om de film in Vlaanderen als Het Vijfde Seizoen uit te brengen, deze vooringenomenheid tegengaat.

Net als in Altiplano zijn Brosens en Woodworth erin geslaagd om een dromerig surreële, visueel adembenemende en muzikaal overdonderende film neer te zetten - een meditatieve trip voor de zintuigen als het ware. Eveneens is La Cinquième Saison van een sociale uppercut voorzien. De combinatie van een perfectionistische, gewaagde stijl en een thought-provoking socio-ecologisch verhaal, is vrij ongezien. Niet alleen in (semi-)Belgische cinema, maar ook op wereldvlak. Het is net daarom dat deze film voor mij nu reeds tot één van de absolute meesterwerken van deze eeuw behoort.

La Cinquième Saison is het slotstuk van een trilogie, na Altiplano (2009) en Khadak (2006). Hoewel ik Khadak nog steeds niet zag (mea culpa!), heb ik zo het vermoeden dat dit één van mijn favoriete trilogieën ooit is. Niet alleen is Altiplano in de voorbije jaren uitgegroeid tot de meest verbluffende (semi-)Belgische film die ik ooit zag, ook La Cinquième Saison is ongetwijfeld het beste wat ik bekeek in 2012. Omdat de film pas in 2013 haar officiële release kreeg, durf ik nu reeds te beweren dat dit zowat het hoogtepunt zal zijn dat we dit jaar in de cinema's te zien zullen krijgen.

De film speelt zich af in de Belgische Condroz - ondanks de meer exotische locaties van de vorige twee films (Mongolië en Peru) toch een uitstekend landschap voor de opzet van Brosens en Woodworth. Het verhaal vertelt namelijk over een mistroostig boerendorp dat slachtoffer wordt van stro dat niet meer brandt, hanen die niet meer kraaien, koeien die geen melk meer geven, bijen die niet meer bestuiven en gewassen die niet meer groeien. Deze agrarische nachtmerrie kent geen oorzaak. Het ecosysteem wil gewoon niet meer mee, that's it.

Nadat het dorp haar jaarlijkse 'Tonton Hiver'-verbrandingsritueel om de lente te verwelkomen mislukt, richten de inwoners hun ongenoegens naar de enige outsiders: de nomadische Pol (Sam Louwyck) en zijn gehandicapte zoon. Al snel worden zij als oorzaak aangeduid van de miserie van het hele dorp en staan offers op til. Brosens en Woodworth weten verontwaardiging op te wekken en wisselen dit af met surreële episodes uit het leven van enkele dorpelingen (waaronder een tragikomische Peter Van den Begin en zijn haan). Enerzijds is het allemaal fictie, maar anderzijds voel je sterk aan dat het meer is dan dat. 

Zo is het misschien toeval dat Pol de enige Vlaming in het dorp is, maar dat hij tevens een zigeuner is, wekt toch enige ironie op. Net als in hun vorige films, is het echter de huidige milieu-problematiek die het meest frappant naar boven komt. Zo gaf Woodworth te kennen dat enkele van haar inspiratiebronnen in het schrijfproces onder meer de melkcrisis, het wereldwijde uitsterven van bijen en het misbruik van giftige meststoffen waren. Brosens voegde er een citaat van Werner Herzog aan toe: "What have we done to our landscapes? We have embarrassed our landscapes!" De bewondering voor landschappen en natuur is een constante in hun werk. Of de Condroz hiermee een toerisme-injectie krijgt, valt nog af te wachten, maar de beeldregie spreekt in ieder geval tot de verbeelding.

De ecologische parabels van het regisseurskoppel gaan door merg en been. Zowel inhoudelijk als vormelijk. Dit soort cinema is dan ook meer een ervaring dan een gewoon filmbezoek. Superlatieven schieten te kort om te beschrijven wat ik voelde bij het zien van deze prent. Alles wat filmcritici The Tree of Life toeschreven (en mij integraal ontging), ervoer ik bij La Cinquième Saison. Ik kan alleen maar hopen dat de ervaring door sommigen gedeeld wordt.

Een voorsmaakje:




























 











































Geen opmerkingen:

Een reactie posten