Waste Land (2014)

Score:  6.5 / 10

Eén van de grote Belgische premières op het Film Fest Gent dit jaar was de nieuwe langspeler van Pieter Van Hees (Linkeroever en Dirty Mind). Naast The Loft, Welp, Violet, Lucifer en Eau Zoo was het ook één van de films waar een Vlaamse regisseur aan het roer stond. Waste Land is opgenomen in Brussel en toont een stukje van onze hoofdstad waar de nasleep van Belgiës koloniale verleden nog erg voelbaar en aanwezig is.

Politie-inspecteur Leo Woeste (Jérémie Renier) stoot op een moord die hem onder het vel kruipt. Al snel verliest hij zich in de zaak en gaat hij er psychologisch helemaal onderdoor. Wat aanvangt als een zoveelste Belgische politiefilm, evolueert op die wijze naar een sfeervolle en duistere paranoiathriller, een Belgische neo-noir zelfs. Tegen de achtergrond van de Congolese gemeenschap komt Woeste in contact met de Afrikaanse schone Aysha, bizarre voodoo rituelen en mysterieuze artefacten, intense en uitbundige feestjes, illegale en brute worstelwedstrijden en stoot hij tegen de muur die gecreëerd werd om het imperialistisch opportunisme van de bourgeoisie te verdoezelen. Als klap op de vuurpijl blijkt zijn vriendin Kathleen zwanger te zijn. Al deze ingrediënten doen de sowieso al emotionele Woeste wankelen en voor hij het weet is niets nog wat het lijkt. Ook als kijker verlies je al snel vat op wat reëel is en wat niet.

Het is, voor de tweede keer (na Linkeroever), de verdienste van Van Hees dat hij de typische genrekenmerken uit Belgische cinema zodanig weet te benutten dat het een atypische film oplevert. Het beklijvende acteerwerk van Renier (die we vooral kennen uit het oeuvre van de Dardennes) en karakterkop Natali Broods (Any Way the Wind Blows, Een Ander Zijn Geluk, De Helaasheid der Dingen, Swooni en de series David, Met Man en Macht en Zone Stad) zijn echter de sterkste kwaliteit van de prent. Vul dat aan met de uitstekende Guinee-Bissause Babetida Sadjo en een prototypische, maar geknipt-voor-de-rol zijnde Peter Van den Begin, en je zit met een cast die zowat de hele film draagt. Niet dat Van Hees de controle verliest, maar sommige plotlijnen zijn toch wat weinig uitgewerkt en de exclusieve focus op Woestes psychologische terreur zorgt ervoor dat alles er rond wat te weinig diepgang mee krijgt. Een tekortkoming waar Van Hees ook al aan leed in Linkeroever trouwens.

Waste Land wordt beschouwd als het slotstuk van Van Hees' trilogie van de Anatomie van Liefde en Pijn. Niet dat de films voor de rest enige betrekking op elkaar hebben. Conceptuele trilogieën zijn de Belgen duidelijk niet vreemd, want ook Gust Van den Berghe maakte met Lucifer een einde aan zijn trilogie van vergeten literaire grootheden uit de Lage Landen en, twee jaar geleden, deden Brosens en Woodworth hetzelfde met hun ecologische trilogie. Ik ben alvast benieuwd wat al deze cineasten in de toekomst voor ons in petto gaan hebben!

Hoe dan ook, met Waste Land speelt er momenteel een interessant stukje vaderlandse cinema in de zalen. Persoonlijk hadden Welp, Je Suis à Toi, Violet en L'Étrange Couleur des Larmes de Ton Corps een grotere impact op mij, maar Waste Land mag toch op de vijfde plaats gaan staan wat Belgische releases uit 2014 betreft (van de elf die ik reeds zag). Anderzijds moet ik wel bekennen dat ik The Drop, Alleluia, Image, Halfweg, Seuls à Bord, Todeloo, Tombville, Colt 45 en Deux Jours, Une Nuit nog niet zag. Geen meesterwerk, maar een frisse film uit het Belgische filmlandschap.

Trailer WASTE LAND

Welp (2014)

Score:  8.0 / 10

"Het gaat goed met de Belgische cinema." Het is een uitspraak die u de voorbije jaren wel eens meer kon lezen of horen. De Dardennes die vriend aan huis zijn in Cannes, Matthias Schoenaerts die steeds meer internationale faam geniet, de hogere vertegenwoordiging van vrouwelijke regisseurs in het Belgische filmlandschap, Rundskop en The Broken Circle Breakdown die genomineerd werden voor de Oscar voor beste niet-Engelstalige film, Van Looy en Roskam die Hollywoodprenten inblikken, kassarecords voor Belgische films in de grote cinemacomplexen, steeds meer kleinschalige prenten halen officiële bioscoopreleases (ook al blijven de bezoekers daar nog steeds erg laag) en worden vertoond op internationale filmfestivals,... Of die positieve tendens zich ook vertaalt naar de kwaliteit van de films is uiteraard een ander paar mouwen. De inspiratie van de Dardennes is al even zoek, Van Looy blikte een draak van een film in met The Loft en vaak lijkt er toch meer marketing dan inhoud achter het kassucces van bepaalde films te zitten (cf. Verheyen en Coninx bezitten (tegenwoordig) meer naambekendheid dan talent en Kampioen Zijn Blijft Plezant! was de meest bezochte Belgische film sinds Loft).

Het succes is dus niet zelden een holle doos. Wat er zich in de schaduwen van dat succes afspeelt, is echter wel interessant. Zonder garantie op kwaliteit zie je daar wel een pak meer artistieke vrijheid, meer authenticiteit en meer experiment. De kant-en-klare pap mag tegenwoordig dan wel verkocht worden in sexy verpakkingen, de inhoud is vaak niet meer dan de welbekende recepten. Enter Jonas Govaerts en, niet onbelangrijk, Nicolas Karakatsanis. De eerste u misschien bekend als ex-gitarist van The Hickey Underworld, de tweede maakte zijn faam als cameraman van o.a. Linkeroever, Lost Persons Area en Rundskop. Naast Welp kon Karakatsanis' naam dit jaar ook gezien worden op de credits van Violet, The Drop en The Loft. Govaerts en Karakatsanis zijn erin geslaagd het horrorgenre in ons land (weer) een plaatsje te geven in het mainstream circuit. Het is vermoedelijk geleden van het (amper gekende) The Flemish Vampire uit 2007 dat er een Vlaamse horrorfilm in de grotere zalen gedraaid heeft. Niet dat het genre in ons land dood was. Onder meer Fabrice Du Welz, Hélène Cattet & Bruno Forzani en Joël Rabijns & Yves Sondermeier hielden het in leven.

Maar Welp dus. Zonder enige twijfel één van dé horrorfilms van het jaar. Dat zullen we hoe dan ook geweten hebben nu de film ook haar eigen commotie wist te veroorzaken. De "Kinderen Toegelaten" rating heeft al heel wat debat opgewekt, niet zelden met een hoge dosis verontwaardiging. De KT-rating is tevens de aanleiding geweest voor populistisch politiek opportunisme. Behalve Gatz' poging om strengere controles door te voeren (één van de niet-uitgesproken gevolgen van zijn "modernisering"), is alles aangaande Welp echter fictieve horror. Iets wat een gemiddeld kind van 12 jaar en ouder in deze tijden echt wel begrijpt. Om het even te schetsen met een persoonlijke anekdote: toen ik 12 was, ben ik gaan kijken naar de KNT-films The Sixth Sense, Final Destination en Deep in the Woods. Mits voldoende strategie was binnenglippen in KNT-films echt geen moeite. Die tactiek heb ik nadien nog talloze malen overgedaan met o.a. The Ring, Resident Evil, Ghost Ship, Final Destination 2 en Wrong Turn. Trauma's heb ik er nooit aan over gehouden. Nachtmerries veroorzaakt door films waren me daarentegen niet vreemd - ik heb 's nachts hevige, slapeloze en angstige episodes ervaren, alleen waren de "boosdoeners" onder meer de Oscarwinnaar Gandhi en de IMAX-voorstelling van de documentaire Ring of Fire. Wat ik maar wil zeggen, is dat ieder kind anders is. Zeker voor een hedendaagse 12 tot 16-jarige is al dat structurele paternalisme nergens voor nodig.

Het is natuurlijk iets anders om met kinderen jonger dan 12 jaar naar Welp te gaan kijken (ook al blijft die leeftijdsgrens arbitrair). Dat is echter ook wat de filmkeuringscommissie meedeelde. Een "Kinderen Toegelaten" rating impliceert dus niet dat de scoutsleiding met haar welpen (leeftijd van 7 tot 11 jaar) naar Welp kan gaan kijken. Of anders: ze kunnen wel, maar het is op verantwoordelijkheid van de begeleiders. Kinderen onder de 12 jaar kunnen in alle geval niet zonder toezicht binnen. Tenzij ze inventief genoeg zijn natuurlijk. En dan is dat ook gewoon zo. Een 8-jarige die kost wat kost Welp wil zien, zal die ook kunnen zien. Tot zover mijn kijk op dit debat.

Als film is Welp alleszins een absoluut plezier, zéker voor horrorliefhebbers. Met een fenomenale soundtrack (niet zelden geïnspireerd door giallo films), pulperige dialogen, een relatief hoge dosis bloedvergieten (doch niet de gore die men lijkt te suggereren in de media), zeer atmosferische cinematografie en authentiek acteerspel is Welp het strafste stukje cinema dat we dit jaar al zagen van Belgische makelij (nipt gevolgd door Je Suis à Toi). Over de inhoud wil ik niet al te veel weggeven omdat het verrassingseffect van de film een deel van de ervaring maakt. U weet dat het over een scoutskamp gaat. U weet dat het zich afspeelt in de Ardennen. U weet dat het om horror gaat. Als dat u aanspreekt, ga deze film dan zeker bekijken. Met Halloween in het verschiet, is een avondje goed griezelen een leuk verzetje. Al een geluk dat de middelbare scholieren dit jaar minstens één horrorprent probleemloos kunnen bezoeken tijdens het Allerheiligenverlof!

Trailer WELP